Trong cấu trúc vận hành của máy photocopy hiện đại, hệ thống cảm biến (Sensor System) được xem là “bộ não phụ trợ”, đảm nhiệm nhiệm vụ theo dõi, kiểm soát và truyền tín hiệu đến bo mạch điều khiển để máy hoạt động chính xác, hạn chế sai sót và đảm bảo chất lượng bản in ổn định. Mặc dù người dùng không trực tiếp thấy chúng trong quá trình vận hành, nhưng các cảm biến lại có vai trò quan trọng trong mọi thao tác: lấy giấy, kéo giấy, làm nóng cụm sấy, căn chỉnh hình ảnh, định lượng mực và đảm bảo an toàn nhiệt.

Bài viết sau phân tích một cách chuyên sâu, giúp bạn hiểu rõ tầm quan trọng của cảm biến cũng như nguyên nhân gây lỗi cảm biến – từ đó đưa ra biện pháp phòng ngừa và xử lý hiệu quả.

1. Hệ thống cảm biến trong máy photocopy là gì?

Cảm biến trong máy photocopy là các thiết bị điện tử nhỏ, có nhiệm vụ nhận tín hiệu từ môi trường (ánh sáng, vị trí, nhiệt độ, chuyển động giấy…) và gửi thông tin về bo điều khiển trung tâm (Mainboard/IO Board).

Tùy theo chức năng, cảm biến có thể bao gồm:

• Cảm biến giấy (Paper Sensor)
  Giám sát vị trí của giấy tại từng đoạn đường giấy: khay nạp, cụm kéo giấy, cụm sấy, đầu ra.

• Cảm biến nhiệt (Thermistor/Temperature Sensor)
  Theo dõi nhiệt độ của cụm sấy để đảm bảo ổn định và an toàn.

• Cảm biến mực (Toner Density Sensor / ID Sensor)
  Kiểm soát mật độ mực, đảm bảo không quá đậm hoặc quá nhạt.

• Cảm biến trống và cảm biến ảnh (Drum Sensor / Image Sensor)
  Đánh giá chất lượng ảnh, độ sạch của trống, và độ ổn định của ánh sáng.

• Cảm biến nắp máy, cửa máy (Switch Sensor)
  Kiểm tra xem máy có được đóng đúng cách trước khi vận hành.

Tất cả cùng phối hợp tạo thành một chu trình vận hành khép kín: máy chỉ hoạt động khi mọi cảm biến đều trả tín hiệu “ổn định”.

2. Vì sao cảm biến lại cực kỳ quan trọng đối với máy photocopy?

Hệ thống cảm biến đảm bảo máy photocopy vận hành ổn định – chính xác – an toàn. Vai trò của chúng bao gồm:

2.1. Đảm bảo đường giấy vận hành mượt mà

Nếu giấy bị chậm, lệch, cong hoặc kẹt, cảm biến phát hiện ngay và yêu cầu máy dừng lại để tránh rách giấy và hỏng linh kiện.

2.2. Kiểm soát nhiệt độ cụm sấy

Cụm sấy là bộ phận có mức nhiệt cao. Chỉ cần nhiệt độ sai lệch vài chục độ, máy có thể:

• cháy giấy

• làm chảy nhựa

• gây hư trống

• bật chế độ an toàn

Cảm biến nhiệt giúp ngăn chặn những rủi ro này.

2.3. Đảm bảo chất lượng bản in

Từ mật độ mực, độ sáng của trống cho đến độ phủ mực đều, các cảm biến luôn theo dõi để bản in luôn sắc nét.

2.4. Ngăn ngừa hư hỏng và kéo dài tuổi thọ máy

Khi cảm biến phát hiện bất thường, máy sẽ ngừng hoạt động ngay để tránh gây hư hại nghiêm trọng cho các linh kiện đắt tiền.

2.5. Hỗ trợ kỹ thuật viên chẩn đoán lỗi nhanh chóng

Mỗi lỗi sensor thường đi kèm mã SC giúp khoanh vùng nhanh vị trí sự cố, đảm bảo xử lý chính xác.

3. Những nguyên nhân phổ biến khiến cảm biến máy photocopy báo lỗi

Mặc dù cảm biến hoạt động bền bỉ, nhưng chúng cũng rất dễ gặp lỗi nếu môi trường hoặc cách vận hành không phù hợp. Một số nguyên nhân phổ biến:

3.1. Bụi giấy – mực thừa – bụi bám che mắt cảm biến

Đây là nguyên nhân thường gặp nhất.
Khi bụi bám quá dày, cảm biến sẽ không nhận được tín hiệu ánh sáng phản xạ đúng, dẫn đến các lỗi:

• báo kẹt giấy dù không hề kẹt

• báo thiếu mực dù mực còn

• báo lỗi nhiệt dù cụm sấy hoạt động bình thường

3.2. Giấy ẩm – giấy cong – giấy không đúng định lượng

Giấy “không chuẩn” khiến cảm biến giấy hoạt động sai, dẫn đến:

• chạy sai tốc độ

• báo lỗi paper jam giả

• lệch cảm biến đầu vào/đầu ra

3.3. Cảm biến bị lệch, gãy hoặc lò xo yếu

Là linh kiện nhỏ bằng nhựa, cảm biến rất dễ bị:

• cong lệch do va chạm

• gãy ngàm

• lò xo hồi kém dẫn đến không trở về vị trí ban đầu

Điều này làm tín hiệu trả về sai.

3.4. Dây tín hiệu hoặc cáp kết nối bị oxy hóa / lỏng / đứt ngầm

Các cảm biến hoạt động thông qua dây tín hiệu nhỏ.
Trong môi trường ẩm hoặc nóng, dây rất dễ:

• oxy hóa chân tiếp xúc

• chập chờn tín hiệu

• đứt ngầm khó phát hiện

3.5. Bo mạch điều khiển lỗi

Đây là nguyên nhân ít gặp hơn nhưng nghiêm trọng nhất.
Bo điều khiển bị lỗi làm cảm biến dù hoạt động tốt vẫn báo sai.

3.6. Cảm biến bị hư hỏng theo thời gian

Sau vài năm hoạt động, cảm biến có thể giảm độ nhạy hoặc hỏng hoàn toàn do:

• nhiệt độ cao

• bụi tích tụ lâu năm

• rung động cơ khí

• chất lượng linh kiện

4. Làm gì khi cảm biến báo lỗi?

Dưới đây là quy trình xử lý an toàn và chuẩn kỹ thuật:

4.1. Tắt máy – chờ nguội – khởi động lại

Nhiều lỗi cảm biến xuất phát từ nhiệt hoặc tín hiệu sai tạm thời.

4.2. Vệ sinh cảm biến bằng dụng cụ chuyên dụng

Không dùng khăn ướt hoặc dung dịch lạ – chỉ dùng cọ mềm và khí nén.

4.3. Kiểm tra đường giấy và giấy trong khay

Đảm bảo giấy:

• khô

• đúng kích thước

• không quăn

• không lẫn giấy cũ

4.4. Kiểm tra cáp, chân tiếp xúc

Kỹ thuật viên cần tháo kiểm tra dây cảm biến, chân cắm, các điểm tiếp xúc.

4.5. Thay thế cảm biến nếu hỏng

Cảm biến giá không quá cao nhưng ảnh hưởng lớn.
Nên thay đúng model và đúng hãng.

4.6. Reset lỗi bằng mã kỹ thuật (Service Mode)

Một số lỗi cần reset sau khi vệ sinh hoặc thay linh kiện.

5. Kết luận

Hệ thống cảm biến đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong vận hành máy photocopy.
Chúng giúp kiểm soát toàn bộ quá trình in ấn, đảm bảo an toàn, ổn định và chất lượng bản in. Khi cảm biến gặp sự cố, máy có thể dừng hoàn toàn hoặc xuất hiện hàng loạt lỗi khiến người dùng “không biết bắt đầu từ đâu”.

Để đảm bảo máy vận hành tốt, doanh nghiệp nên:

• vệ sinh định kỳ

• dùng giấy – mực chất lượng

• đặt máy ở môi trường phù hợp

• gọi kỹ thuật viên khi máy báo lỗi lặp lại

Starcopier luôn sẵn sàng hỗ trợ kiểm tra – vệ sinh – thay thế cảm biến đúng kỹ thuật, giúp máy hoạt động ổn định và bền bỉ lâu dài.